Chương 3: Tìm kiếm cái bất tử

Osho - Tự truyện (Cuộc đời Luận sư Osho)

Phần I

Chương 3: Tìm kiếm cái bất tử

Hỏi: Ông biết rằng kiếp sau mình sẽ sống trong một hình tướng nào đó?

Đáp: Không ở trong bất cứ hình tướng nào. Tôi sẽ sống mà không có hình tướng.

Hỏi: Một cách vĩnh cửu?

Đáp: Một cách vĩnh cửu. Tôi đã từng ở đây một cách vĩnh cửu và tôi sẽ ở đây một cách vĩnh cửu.

Hỏi: Phải chăng ông sẽ có "ý thức" vượt lên cái chết ?

Đáp: Vâng, bởi vì cái chết không dính dáng gì tới "ý thức."

Hỏi: Ông sẽ có "nhân dạng" siêu việt cái chết chứ?

Đáp: Không có "nhân dạng."

(Từ một cuộc phỏng vấn với John McCall, Seattle Post – Intelligence)

Tại phương Đông, chúng ta đã từng quan sát kinh nghiệm chết của thiên hạ. Việc bạn chết như thế nào phản ánh toàn bộ cuộc đời bạn, cách mà bạn đã sống. Nếu tôi có thể thấy cái chết của bạn, tôi có thể viết toàn bộ tiểu sử của bạn – bởi vì trong cái khoảnh khắc đó, toàn bộ cuộc đời bạn được cô đọng lại. Trong cái khoảnh khắc độc nhât vô nhị đó, giống như một làn chớp, bạn phô bày mọi sự.

Một kẻ hà tiện sẽ chết với tay nắm chặt – vẵn nắm giữ và đeo níu, vẫn cố để không chết, vẫn cố để không buông bỏ.  Một người giàu lòng yêu thương, sẽ chết với hai bàn tay mở rộng, chia sẻ… thậm chí, chia sẻ sự chết của mình, như đã chia sẻ cuộc đời mình. Bạn có thể thấy mọi sự được viết trên khuôn mặt đó – liệu người này đã sống đời mình tỉnh giác hoàn toàn, "nhận biết" hoàn toàn hay không. Nếu có, thì trên khuôn mặt người ấy sẽ có một làn ánh sáng chiếu rọi; xung quanh cơ thể người ấy sẽ có một vầng hào quang. Nếu bạn đến kề sát bên người ấy, thì bạn sẽ cảm thấy im lặng – không buồn, nhưng im lặng. Nếu một người đã chết một cách vui sướng, thì bạn thậm chí sẽ đột nhiên cảm thấy vui sướng khi ở gần bên người ấy.

Nó đã xảy ra trong thời thơ ấu của tôi. Một người thánh thiện trong làng tôi qua đời. Tôi đã dành cho ông một niềm thương mến nào đó. Ông là một tư tế trong một ngôi đền nhỏ, một người rất nghèo. Bất cứ khi nào tôi đi qua – khi đi học gần ngôi đền, tôi thường đi qua đó, hai lần một ngày – ông thường gọi tôi và ông luôn cho tôi một ít trái cây, một ít bánh kẹo.

Khi ông chết, tôi là đứa bé duy nhất đến viếng ông. Toàn thị trấn tụ họp lại. Bỗng nhiên, tôi không thể tin cái đã xảy ra – tôi bắt đầu cười lớn. Cha tôi ở đó; ông cố ngăn tôi lại, bởi vì ông thấy ngượng. Một tang lễ không phải là thời điểm để cười. Ông cố bịt miệng tôi lại. Ông cứ lặp đi lặp lại, "Im đi nào!"

Nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy lại sự thôi thúc đó. Từ đó, tôi chưa bao giờ cảm thấy nó một lần nữa; trước kia, tôi chưa bao giờ cảm thấy nó – cười quá to, như thể một cái gì đó rất đẹp đã xảy ra. Và tôi không thể kìm nén được. Tôi cười lớn, và mọi người đều giận dữ. Tôi bị đuổi về, và cha tôi bảo tôi, "Sẽ không bao giờ con được phép có mặt trong bất cứ một tình huống trang nghiêm nào! Ngay cả ta cũng đang cảm thấy ngượng vì con. Tại sao con lại cười? Cái gì đang xảy ra ở đó? Có gì đáng cười trong cái chết chứ? Mọi người đều đang khóc, thế mà con thì lại cười lớn."

Và tôi nói với ông, "Một cái gì đó đã xảy ra. Ông già đó đã phóng thích một cái gì đó và nó hết sức đẹp. Ông ta chết một cái chết cực khoái." Không chính xác là những lời này, nhưng tôi đã nói với ông rằng, tôi đã cảm thấy người này chết rất hạnh phúc, rất vui sướng, và tôi muốn tham dự vào tiếng cười của ông ta. Ông ta đang cười to, năng lượng của ông đang cười.

Người ta nghĩ rằng tôi điên. Làm thế nào một người chết lại cười to được? Từ đó, tôi đã từng quan sát nhiều cái chết, nhưng tôi không thấy lại kiểu chết đó một lần nào nữa. Khi bạn chết, bạn phóng thích năng lượng của bạn, và với năng lượng đó, toàn bộ kinh nghiệm của đời bạn. Bất luận bạn đã từng ra sao – buồn, hạnh phúc, giận dữ, đam mê, từ bi – bất luận bạn ra sao – cái năng lượng đó mang những rung động của toàn bộ cuộc đời bạn. Bất cứ khi nào một vị thánh đang hấp hối, thì việc được ở gần bên ông ta là một món quà vĩ đại; chỉ đơn giản được tắm với năng lượng của ông, rơi xuống như mưa rào, là một nguồn cảm hứng lớn lao. Bạn sẽ được đặt vào trong một chiều kích hoàn toàn khác. Bạn sẽ bị đánh thuốc mê bởi năng lượng của ông, bạn sẽ cảm thấy say. Cái chết có thể là một sự thành tựu viên mãn, nhưng điều đó chỉ có thể được, nếu cuộc sống đã được sống thích đáng.

Trong thời thơ ấu của tôi, một trong những trò "tiêu khiển" của tôi là đi theo mọi tang lễ. Cha mẹ tôi liên tục lo lắng, "Con không biết người chết là ai, con không có liên hệ nào, tình bạn nào với họ. Tại sao con lại bận tâm và lãng phí thời gian của mình?" Bởi vì tang lễ Ấn Độ kéo dài ba, bốn, hoặc năm tiếng đồng hồ.

Trước tiên, đi ra khỏi thành phố, đám rước đi bộ, mang theo thi hài người chết, và rồi hỏa thiêu thi hài trên giàn hỏa … Và bạn biết những người Ấn Độ, họ không thể làm bất cứ cái gì một cách có hiệu năng. Giàn hỏa sẽ không bắt lửa, nó sẽ chỉ cháy một cách nửa vời, và rồi thi hài sẽ không cháy, và mọi người làm đủ cách để cho nó cháy, bởi vì họ muốn rời xa khỏi đó càng nhanh càng tốt. Nhưng những người chết thì cũng nhiều “mưu mẹo”. Họ sẽ cố hết sức để giữ bạn ở đó càng lâu càng tốt.

Tôi nói với với cha mẹ tôi, "Có liên quan đến ai, cái đó không phải là vấn đề. Chắc chắn là con có liên quan tới cái chết, là điều mà người ta không thể chối cãi. Việc ai chết thì không quan trọng – đối với con, nó chỉ có ý nghĩa biểu tượng. Một ngày nào đó con sẽ chết. Con phải biết người ta hành xử với người chết ra sao, người chết hành xử với người sống ra sao; nếu không, thì con sẽ học hỏi như thế nào?"

Họ nói, "Con đưa ra những luận cứ thật kỳ lạ."

"Nhưng," – tôi nói –  "cha mẹ phải thuyết phục con rằng, cái chết là không có liên hệ với con, rằng con sẽ không chết. Nếu cha mẹ có thể thuyết phục con về điều đó, thì con sẽ ngừng đi theo sau tang lễ; nếu không, hãy để cho con thám hiểm." Họ không thể nói với tôi rằng, tôi sẽ không chết, nên tôi nói, "Vậy thì, xin hãy giữ im lặng. Con không đang bảo cha mẹ phải đi theo tang lễ. Và con thích mọi thứ xảy ra ở đó."

Điều đầu tiên mà tôi quan sát được, là không ai nói về cái chết, ngay cả ở đó. Giàn hỏa đang đốt cháy cha của ai đó, anh của ai đó, chú của ai đó, bạn, kẻ thù của một ai đó: ông ta có liên hệ với nhiều người trong nhiều cách. Ông ta đã chết – thế mà tất cả họ đều nói về những chuyện vặt vãnh.

Họ thường nói về những bộ phim, họ thường nói về chính trị, về thị trường. Họ thường nói về đủ thứ chuyện – trừ cái chết.  Họ thường tụ họp thành những nhóm nhỏ, và ngồi xung quanh giàn hỏa. Tôi thường đi từ nhóm này sang nhóm kia: Không ai nói về cái chết. Và tôi biết chắc rằng, họ đang nói về những chuyện khác để giữ cho mình bận rộn, để khỏi thấy thi hài đang cháy – bởi vì nó cũng là thi thể của họ, nữa.

Họ có thể thấy, nếu họ có một cái nhìn sâu vào trong những sự thể, rằng họ đang cháy trên giàn hỏa – chứ không phải ai khác. Đó chỉ là một vấn đề thời gian. Ngày mai một ai khác trong số những người này sẽ ở trên giàn hỏa; ngày sau nữa, một ai khác sẽ… hằng ngày có những người được đưa tới giàn hỏa. Một ngày nào đó, tôi sẽ được đưa tới giàn hỏa táng, và đây là sự đối xử mà những người này sẽ dành cho tôi. Đây là lời từ biệt cuối cùng của họ: họ đang nói về giá cả đang lên, đồng rupee xuống giá – trước cái chết. Và tất cả họ đang ngồi xây lưng lại với giàn hỏa táng.

Họ có trách nhiệm phải đến, nên họ đến – nhưng họ không bao giờ muốn đến. Do vậy, họ muốn có mặt ở đó một cách hầu như vắng mặt, chỉ để làm trọn một sự "tuân thủ xã hội" chỉ để chứng tỏ rằng họ có mặt. Và cái đó cũng để chắc chắn rằng, khi họ chết, họ sẽ không đơn giản được đưa đi bởi công ty xe tải thành phố. Bởi vì họ đã tham dự quá nhiều tang lễ của thiên hạ, đương nhiên thiên hạ bắt buộc phải đến "trả lễ". Họ biết tại sao họ ở đó – họ ở đó, bởi vì họ muốn người ta ở đó khi họ ở trên giàn hỏa táng.

Nhưng những người này đang làm gì? Tôi hỏi những người mà tôi quen biết. Đôi khi, một trong những thầy giáo của tôi ở đó, đang nói về những điều ngu xuẩn – rằng một ai đó thì đang tán tỉnh vợ ai đó… Tôi nói, "Phải chăng đây là lúc để nói về vợ của ai đó và bà ta đang làm gì? Hãy nghĩ về người vợ của người đàn ông đã chết này. Không có ai lo lắng về điều đó, không ai đang nói về điều đó.

"Hãy nghĩ về vợ của quý vị khi quý vị qua đời. Với ai cô ấy sẽ lăng nhăng? Cô ấy sẽ làm gì? Quý vị đã làm những sắp xếp nào cho điều đó chưa? Và, quý vị không thể thấy cái sự ngu xuẩn hay sao? Cái chết đang có mặt, thế mà quý vị thì lại đang cố tránh nó trong mọi cách có thể được." Nhưng mà tất cả mọi tôn giáo đều đã làm cái đó, và những người này đang đơn giản đại diện cho những truyền thống nào đó của những tôn giáo nào đó."

Ông ngoại tôi thường bảo tôi rằng, khi tôi sinh ra, ông đã nhờ một chiêm tinh gia danh tiếng nhất thời đó xem tử vi cho tôi. Nhà chiêm tinh phải làm một bản tử vi hoàn chỉnh, nhưng ông nghiên cứu nó và nói, "Nếu đứa trẻ này sống sót sau 7 năm, thì tôi sẽ làm bản tử vi đầy đủ. Có vẻ như thằng bé này không thể sống sót hơn 7 năm, và nếu đứa bé sẽ chết, thì làm bản tử vi đầy đủ là vô ích; nó sẽ không có ích gì. Nhà chiêm tinh nói, "Và thói quen của tôi, là nếu tôi không chắc chắn rằng bản tử vi sẽ có ích lợi, thì tôi sẽ không bao giờ làm nó."

Ông chết trước khi ông làm nó, nên con trai ông phải chuẩn bị bản tử vi. Nhưng mà ông ta cũng bối rối; ông ta nói, "Hầu như chắc chắn rằng, đứa bé này sẽ chết ở tuổi 21. Cứ mỗi 7 năm, cậu ta sẽ đối diện với cái chết." Cho nên, cha mẹ tôi, gia đình tôi, luôn luôn lo lắng về cái chết của tôi. Cứ đến cuối mỗi chu kỳ 7 năm của tôi, họ trở nên sợ hãi. Và ông ta nói đúng. Khi lên 7, tôi sống sót, nhưng tôi có một kinh nghiệm sâu sắc về cái chết – không phải của chính tôi, mà của ông ngoại tôi. Và tôi đã quá gắn bó với ông, đến nỗi cái chết của ông có vẻ như là cái chết của chính tôi.

Trong cách trẻ con của riêng tôi, tôi bắt chước cái chết của ông. Tôi thường không ăn 3 ngày, không uống nước, bởi vì tôi cảm thấy, nếu tôi ăn và uống, thì nó sẽ là một sự phản bội. Ông là một phần không thể thiếu của tôi. Tôi đã lớn lên với sự hiện diện của ông, với tình yêu của ông.

Khi ông chết, tôi cảm thấy việc ăn uống sẽ là một sự phản bội. Tôi không muốn sống nữa. Nó là trẻ con, nhưng thông qua nó, một cái gì rất sâu xa xảy ra. Trong 3 ngày tôi nằm trên giường; tôi không chịu ra khỏi giường. Tôi nói, "Bây giờ, ông đã mất, và con không còn muốn sống nữa." Tôi sống sót, nhưng mà 3 ngày đó trở thành một kinh nghiệm về cái chết. Tôi đã chết trên một phương diện nào đó, và tôi đi tới chỗ nhận thức – bây giờ tôi có thể kể cho bạn nghe về nó, mặc dù vào thời điểm đó, nó chỉ là một kinh nghiệm mơ hồ – tôi đi tới chỗ cảm thấy rằng, cái chết là không thể được. Đây chỉ là một cảm giác.  Khi tôi tới tuổi 14, gia đình tôi lại trở nên lo lắng rằng tôi sẽ chết. Tôi sống sót, nhưng rồi, một lần nữa, tôi thử nghiệm nó một cách có ý thức. Tôi nói với họ, "Nếu cái chết sẽ xuất hiện như lời nhà chiêm tinh đã nói, thì tốt hơn là hãy chuẩn bị cho nó. Và tại sao lại không dành cho mình quyền chủ động? Tại sao con không đi và gặp nó giữa đường? Nếu con sắp chết, thì tốt hơn, là nên chết một cách có ý thức."

Do vậy, tôi bỏ học trong 7 ngày. Tôi đi gặp ông hiệu trưởng và nói với ông, "Em sắp chết."

Ông nói, "Trò nói vớ vẩn gì thế? Trò sắp tự vẫn à? Trò muốn nói gì, khi bảo rằng trò sắp chết?"

Tôi nói với ông về sự tiên đoán của nhà chiêm tinh, rằng cứ 7 năm, cái chết lại đối mặt với tôi.

Tôi bảo ông, "Em đang ẩn cư trong 7 ngày để chờ đợi cái chết. Nếu cái chết đến, thì tốt hơn nên gặp nó một cách có ý thức, để cho nó trở thành một kinh nghiệm."

Tôi đi tới một ngôi đền ngay bên ngoài làng tôi. Tôi sắp xếp với vị tư tế, rằng ông sẽ không quấy rầy tôi. Đó là một ngôi đền rất hoang vắng, không ai thăm viếng – cũ kỹ, đổ nát. Không ai từng đến đó. Tôi nói với ông, "Cháu sẽ lưu lại trong ngôi đền. Ông chỉ đơn giản cho cháu một cái gì đó để ăn và một cái gì đó để uống, mỗi ngày một lần, và suốt ngày cháu sẽ nằm ở đó chờ chết."

Trong 7 ngày, tôi đợi. Bảy ngày đó đã trở thành một kinh nghiệm đẹp. Cái chết không bao giờ đến, nhưng về phần tôi, tôi đã cố bằng mọi cách để chết. Thật kỳ lạ, những cảm giác kỳ dị xảy ra. Nhiều điều xảy ra, nhưng cái nét căn bản là điều sau đây: nếu bạn đang cảm thấy là bạn sẽ chết, bạn trở nên trầm tĩnh và im lặng. Không có gì tạo ra bất cứ lo lắng nào lúc đó, bởi vì tất cả mọi lo lắng đều có quan hệ với sự sống. Sự sống là nền tảng của mọi lo lắng. Nói gì thì nói, một ngày nào đó bạn sẽ chết, vậy, khi bạn sắp chết, tại sao lại lo lắng chứ?

Tôi đang nằm ở đó. Vào ngày thứ ba hay thứ tư gì đó, một con rắn bò vào ngôi đền. Nó ở trong tầm nhìn, tôi đang thấy con rắn, nhưng không có chút sợ hãi nào. Bỗng nhiên, tôi cảm thấy rất kỳ lạ. Con rắn đang đến mỗi lúc một gần hơn, và tôi cảm thấy rất kỳ lạ. Không có chút sợ hãi nào, nên tôi nghĩ, "Khi cái chết đến, nó có thể đến qua con rắn này, nên tại sao phải sợ? Hãy chờ đợi!"

Con rắn bò ngang qua tôi và bỏ đi. Sợ hãi đã biến mất. Nếu bạn chấp nhận cái chết, thì không có nỗi sợ hãi nào. Nhưng nếu bạn đeo níu vào cuộc sống, thì mọi sợ hãi hiện diện ở đó.

Nhiều lần những con ruồi bay đến xung quanh tôi. Chúng bay xung quanh, chúng bò qua tôi, trên mặt tôi. Đôi khi tôi cảm thấy ngứa, và tôi đã muốn ném chúng đi, nhưng rồi tôi nghĩ, "Để làm gì? Sớm hay muộn, mình cũng sẽ chết, và rồi sẽ không có ai ở đây để bảo vệ thi thể của mình. Do vậy, cứ để chúng tự do."

Cái khoảnh khắc tôi để cho chúng tự do, cảm giác ngứa biến mất. Chúng vẫn còn ở trên cơ thể, nhưng dường như tôi không bị dính líu vào. Cơ hồ như chúng đang cử động, đang bò trên cơ thể một ai khác. Có một khoảng cách ngay tức thì.  Nếu bạn chấp nhận sự chết, một khoảng cách được tạo ra. Sự sống di chuyển ra xa với tất cả những lo âu của nó, sự bực bội, mọi thứ. Tôi đã chết trong một cách nào đó, nhưng tôi đi đến chỗ biết rằng, một cái gì đó bất tử đang ở đó. Một khi bạn chấp nhận sự chết một cách hoàn toàn, bạn trở nên ý thức về nó.

Rồi ở tuổi 21, một lần nữa gia đình tôi lại chờ đợi. Cho nên tôi bảo họ, "Tại sao các vị cứ tiếp tục chờ đợi? Đừng chờ đợi. Bây giờ con sẽ không chết."

Về mặt vật lý, một ngày nào đó tôi sẽ chết, dĩ nhiên. Tuy vậy, sự tiên đoán này của nhà tiên tri đã giúp tôi rất nhiều, bởi vì ông làm cho tôi ý thức rất sớm về cái chết của mình. Tôi đã có thể thiền định và chấp nhận rằng nó đang đến.

Xem tiếp Chương 4 – Quay về Mục lục