Osho
– Những cuốn sách tôi yêu - Chương 1
1984 tại nhà Lão Tử, Rajneeshpuram, Oregan, USA
Vị khách, chủ
nhà, hoa cúc trắng... đó là những thời điểm, những bông hồng, khi đó không có
ai nên nói.
Không khách,
hoặc không chủ
nhà...
chỉ có sự
tĩnh lặng.
Nhưng sự tĩnh
lặng lại biểu lộ theo cách của nó, nó ca bài ca về niềm vui, về sự thanh bình,
về vẻ đẹp và hạnh phúc; nếu không hẳn đã không có ĐẠO ĐỨC KINH, hoặc BÀI THUYẾT
PHÁP TRÊN NÚI. Tôi cho rằng đó là thơ ca thực sự mặc dù chúng không được biên
soạn theo lối thi ca. Chúng là những kẻ bên ngoài. Chúng được giữ lại bên
ngoài. Đây là sự thực: chúng không thuộc về quy tắc, tiêu chuẩn nào, chúng
không thuộc về bất kỳ khuôn mẫu nào; chúng bên ngoài tất cả những thứ đó, do vậy
mà chúng bị lãng quên.
Một vài phần
trong cuốn ANH EM NHÀ KARAMAZOV của Fyodor Dostoevsky là thơ ca thuần túy, và
cũng giống như vậy, một vài phần trong cuốn sách của người đàn ông điên khùng
Friedrich Nietzsche, ZARATHUSTRA NÓI NHƯ THẾ. Thậm chí nếu Nietzsche không viết
cuốn nào khác ngoài cuốn ZARATHUSTRA NÓI NHƯ THẾ thì ông ấy cũng đã đóng góp lớn
lao cho nhân loại – nhiều hơn sự mong đợi vào bất kỳ ai khác – bởi vì
Zarathustra gần như đã bị lãng quên. Nietzsche đã mang ông ấy quay trở lại, lại
trao cho ông sự ra đời mới, sự tái sinh. ZARATHUSTRA NÓI NHƯ THẾ sẽ trở thành
kinh thánh trong tương lai.
Người ta nói
Zarathustra đã cười lúc chào đời. Thật khó tưởng tượng một đứa trẻ mới ra đời lại
cười. Mỉm cười, không sao – nhưng cười? Người ta kinh ngạc về điều đó, bởi vì
cười cần bối cảnh.
Đứa bé
Zarathustra cười về điều gì đáng buồn cười? Trạng thái cười vũ trụ, toàn bộ tồn
tại này cười.
Đúng, hãy viết
trong sổ ghi chép của bạn trạng thái cười vũ trụ và gạch dưới. Điều đó là tốt.
Thậm chí tôi có thể nghe bạn gạch dưới nó. Bạn có nhìn thấy tôi nghe tốt như thế
nào không? Khi tôi muốn tôi có thể nghe âm thanh nét vẽ bức họa, của chiếc lá.
Khi tôi muốn nhìn tôi có thể nhìn bóng tối, hoàn toàn tối. Nhưng khi tôi không
muốn nghe, tôi giả vờ không nghe thấy, chỉ để trao bạn cảm giác yên tâm rằng mọi
thứ đều sẽ tốt.
Zarathustra
cười lúc chào đời! Và đó chỉ là sự khởi đầu. Ông ấy đã cười suốt cuộc đời mình.
Toàn bộ cuộc đời ông ấy là cười. Kể cả như vậy mà mọi người vẫn quên ông. Người
Anh đã thay đổi tên ông, họ gọi ông là ‘Zoroaster’. Một sự kỳ quái!
‘Zarathustra’ dịu dàng tựa cánh hoa hồng, và ‘Zoroaster’ nghe như tiếng va chạm
cơ khí. Zarathustra chắc phải cười vì tên mình bị đổi thành Zoroaster. Nhưng
trước khi Friedrich Nietzsche xuất hiện, ông ấy bị lãng quên. Ông ấy buộc phải
như vậy.
Những người Hồi
giáo đã ép buộc tất cả những người theo Zarathustra trở thành Hồi giáo. Chỉ có
một số rất ít người trốn thoát – tới Ấn Độ, còn nơi nào nữa. Ấn Độ là nơi mà mọi
người có thể vào mà không cần hộ chiếu hoặc thị thực nhập cảnh, không có bất kỳ
rắc rối nào. Chỉ có một ít người theo Zarathustra trốn khỏi những kẻ giết người
Hồi giáo. Không có nhiều ở Ấn Độ, chỉ khoảng một trăm nghìn. Bây giờ, ai bận
tâm về tôn giáo của một trăm nghìn người – những người không những sống trọn đời
ở Ấn Độ, mà họ chỉ ở quanh một thành phố, Bombay. Thậm chí chính họ cũng đã
quên Zarathustra. Họ đã thỏa hiệp với người Hindu, với những người họ phải sống
cùng. Họ trốn cái giếng và lại rơi xuống biển – một cái biển sâu hơn! Mặt này
là giếng, mặt kia là biển sâu. Và thông qua trung gian là Con Đường – Phật gọi
đó là con đường trung đạo – chính xác ở trung gian, giống như người đi trên
giây.
Sự đóng góp
vĩ đại của Nietzsche là mang Zarathustra quay lại thế giới hiện đại. Và điều vĩ
đại ngược lại của ông ấy là mang đến Adolf Hitler. Ông ấy thực hiện cả hai. Tất
nhiên ông ấy không chịu trách nhiệm về Adolf Hitler. Chính Hitler đã hiểu sai ý
tưởng của Nietzsche về ‘siêu nhân’. Nietzsche có thể làm gì về điều đó? Nếu bạn
hiểu sai tôi, tôi có thể làm gì về điều đó? Hiểu sai luôn là tự do của bạn.
Adolf Hitler như là đứa trẻ xoàng xĩnh, chậm tiến, thực sự xấu. Hãy nhớ lại
gương mặt của ông ta xem – bộ ria nhỏ, đôi mắt sợ sệt luôn nhìn chằm chằm, mặc
dù cố làm cho bạn sợ, và sự căng thẳng hằn trên trán. Ông ta quá căng thẳng đến
mức không thể là bạn bè với bất kỳ ai trong suốt cuộc đời mình. Để trở thành bạn
bè người ta cần một chút thư giãn.
Hitler không
thể yêu, mặc dù ông ta cố theo cách độc tài của mình. Ông ta đã cố như nhiều
người chồng khác là sai khiến, ra lệnh, dẫn dắt, thao túng người đàn bà – nhưng
ông ta không có khả năng yêu. Tình yêu cần trí thông minh. Ngay cả với người bạn
gái ông ta cũng không cho phép cô ta cùng phòng với mình vào ban đêm. Nỗi sợ
ghê gớm! Ông ta sợ rằng trong lúc ngủ… người ta không bao giờ biết, người bạn gái
có thể là kẻ thù; cô ta có thể là gián điệp làm việc cho kẻ thù. Suốt cuộc đời
mình ông ta ngủ một mình.
Một con người
như Adolf Hitler thì làm sao có thể yêu? Ông ta không có lòng thương cảm, không
cảm giác, không trái tim, với ông ta không có phần giống cái. Ông ta đã giết chết
người đàn bà bên trong cho nên làm sao ông ta có thể yêu người đàn bà bên
ngoài? Để yêu người đàn bà bên ngoài bạn phải nuôi dưỡng người đàn bà bên
trong, bởi vì chỉ có cái bên trong mới được biểu lộ trong những hành động của bạn.
Tôi đã nghe
Hitler đã bắn một trong những người bạn gái của mình vì một lý do rất vớ vẩn;
ông ta giết cô ta bởi vì ông ta nói cô không nên đến thăm mẹ cô, nhưng khi ông
ta đi vắng, cô ta lại đi, mặc dù cô có mặt trước khi ông ta quay về. Rồi thông
qua những người lính gác ông ta biết cô ta đã đi. Điều đó cũng đủ để kết thúc
tình yêu – không chỉ tình yêu mà cả người đàn bà đó nữa! Khi bắn cô ta ông ta
nói, “Nếu em không tuân lệnh anh thì em là kẻ thù của anh.”
Đó là logic của
ông ta: ai mà tuân lệnh bạn là bạn của bạn; ai mà bất tuân bạn là kẻ thù của bạn.
Ai mà ủng hộ bạn thì vì bạn, và ai mà không ủng hộ bạn thì chống lại bạn. Không
cần thiết như vậy – một người nào đó có thể là trung lập – không ủng hộ bạn,
không chống lại bạn. Người đó có thể không phải là bạn của bạn, nhưng điều đó
không có nghĩa anh ta là kẻ thù.
Tôi yêu cuốn
sách ZARATHUSTRA NÓI NHƯ THẾ. Tôi yêu một ít cuốn sách; tôi có thể đếm chúng
trên đầu ngón tay…
ZARATHUSTRA
NÓI NHƯ THẾ sẽ là đầu tiên trong danh sách của tôi.
ANH EM NHÀ
KARAMAZOV là thứ hai.
Thứ ba là
SÁCH CỦA MIRDAD.
Thứ tư là
JONATHAN LIVINGSTON SEAGULL.
Thứ năm là cuốn
ĐẠO ĐỨC KINH của Lão Tử.
Thứ sáu là cuốn
NHỮNG CÂU CHUYỆN NGỤ NGÔN (Ở Việt Nam dịch là Nam Hoa Kinh – ND) của Trang Tử.
Ông ấy là người đàn ông đáng yêu nhất, và đây là cuốn sách đáng yêu nhất.
Thứ bảy là cuốn
BÀI THUYẾT PHÁP TRÊN NÚI – chỉ có BÀI THUYẾT PHÁP TRÊN NÚI không phải là toàn bộ
kinh Thánh. Toàn bộ kinh Thánh chỉ là chuyện nhảm nhí ngoại trừ BÀI THUYẾT PHÁP
TRÊN NÚI.
Thứ tám… đó
có phải là số của tôi? Được rồi. Thế thì bạn có thể cảm thấy rằng tôi vẫn còn mất
trí. Thứ tám, BHAGAVADGITA – bài ca linh thiêng của Krishna. Dù sao, ‘Christ’
chỉ là sự phát âm sai của ‘Krishna’, giống như ‘Zoroaster’ là ‘Zarathustra’.
‘Krishna’ có nghĩa là trạng thái cao nhất của tâm thức, và bài ca của Krishna,
BHAGAVADGITA, đạt tới đỉnh cao nhất của thực tại.
Thứ chín,
GITANJALI. Điều đó có nghĩa ‘sự dâng hiến của những bài ca’. Đó là tác phẩm của
Rabindranath Tagore, ông ấy đã đoạt giải Nobel nhờ tác phẩm đó.
Và thứ mười
là những bài ca của Milarepa – MỘT NGHÌN BÀI CA CỦA MILAREPA – đó là tên được gọi
bằng tiếng Tây Tạng.
Không ai nói.
Vị khách,
người chủ,
hoặc không
hoa cúc trắng.
Ahhh!... quá
đẹp… hoa cúc trắng. Aahhh, quá đẹp. Từ ngữ quá nghèo nàn. Tôi không thể mô tả
điều được mang đến cho tôi.
Hoa cúc trắng.
Không ai nói.
Vị khách,
người chủ,
hoặc không
hoa cúc trắng.
Tốt. Vì điều
tuyệt đẹp này mà tai tôi không có khả năng nghe tiếng ồn, mắt tôi tràn lệ.
Những giọt nước
mắt là ngôn ngữ duy nhất có thể nói về cái chưa biết,
ngôn ngữ của
sự tĩnh lặng.
Xem tiếp Chương 2 - Quay về Mục lục
